หลายคนที่รับผิดชอบ เรื่องประเมินผลงานของลูกน้อง
หรือรับผิดชอบทำระบบ ประเมินผลงานขององค์กร
มักมีคำถามว่า
....
งานประจำที่ทำๆ อยู่ทุกวัน
ควรนำมาเป็น หัวข้อประเมินผลงานหรือไม่
.
ก่อนผมจะตอบคำถามนี้ 
ท่านต้องลองถามตัวเองก่อนว่า
ใบประเมินผลงาน เรานำไปเป็นเกณฑ์ ในการจ่ายเงินให้พนักงานส่วนไหน
1. เงินเดือนในฐานเดิม
2. การปรับเพิ่มเงินเดือน
3. การจ่ายโบนัส
...
ตามหัวข้อที่ 1 ถ้าประเมินแล้ว ได้ผลงานไม่ดี
เราจะลดเงินเดือนพนักงาน...ใช่หรือไม่
คำตอบคือ ...ไม่ใช่
พนักงานจะทำผลงาน ดีหรือไม่ดี
เราก็ลดเงินเดือนเขาไม่ได้
ดังนั้น ตัวเงินเดือนเดิม เราจ่ายจาก 
หน้าที่รับผิดชอบประจำของเขา
แปลว่าถ้าทำงานตาม Job Description
และมีผลงานเท่าเดิม หรือแม้จะต่ำกว่าเดิม
บริษัทก็ต้องจ่ายเงินเดือนให้ ตามนั้น
...
ดังนั้นสรุปว่า การประเมินผล
ไม่ได้ทำเพื่อ วัดผลงาน ที่พนักงานทำได้อยู่ในระดับเดิมๆ
ประเมินผลงาน ประเมินเพื่อ วัดผลงานที่ทำได้เพิ่มขึ้นจากเดิม
...
จะสังเกตได้ว่า ตัวเลขเป้าหมาย ของ KPI มีลักษณะเพิ่มขึ้น คือ
- ตัวเลขเป้าหมาย จะต้องเพิ่มขึ้นจากปีก่อน
- เป้าหมายเป็น งานใหม่ที่เพิ่มขึ้นในปีนี้
เช่น...
ตัวเลขยอดขาย จะต้องมากกว่าปีก่อน
อัตราการผลิต จะต้องดีกว่าปีก่อน
เปอร์เซ็นต์ของเสีย ต้องน้อยกว่าเดิม
ฯลฯ
...
ดังนั้น ถ้างานใดๆ จะกำหนดเป็นหัวข้อ KPI
ควรต้องมีตัวเลขเป้าหมายที่ดีขึ้นจากเดิม
นอกเสียจากว่า เป็นเรื่องเดิมๆ ที่สำคัญ
และต้องเฝ้าระวังอยู่ตลอดเวลา
เช่น
- จำนวนอุบัติเหตุถึงขั้นหยุดงาน 
- Machine Breakdown
หัวข้อเหล่านี้ ถึงแม้จะวัดผลอยู่ทุกปี
และตัวเลขไม่ต่างจากเดิม ทำผลงานได้ดีอยู่แล้ว
แต่เป็นหัวข้อสำคัญ ที่ถ้าพลาดแล้ว
จะก่อให้เกิดความเสียหาย ร้ายแรงกับองค์กร
กรณีนี้ ก็สามารถระบุไว้เป็นหัวข้อ KPI ในทุกๆปี
...
ส่วนงาน พื้นฐานตาม Job Description
ที่ต้องปฏิบัติอยู่แล้ว และไม่ได้มีเป้าหมาย เพิ่มขึ้น
เช่น
- ส่งเอกสารให้ทันเวลา (งานเอกสารทั่วไป)
- ความถูกต้อง (หรือผิดพลาด) ในการจัดทำเอกสาร
งานลักษณะนี้ ถือเป็นงานพื้นฐานที่พนักงานต้องทำให้ได้
ตาม Job Description อยู่แล้ว 
คือต้องปฏิบัติให้ดี แม้จะไม่มีการประเมินผลก็ตาม
--------------------------
อีกประการที่มีคนมักสงสัยคือ
การมาทำงาน (Attendance)
ควรเป็นหัวข้อ KPI หรือไม่
...
ผมไม่ขอสรุปว่า ควรหรือไม่ควร
แต่ขอให้แนวคิดแบบนี้ครับ
.
การมาทำงาน ไม่ใช่ผลงาน
เป็นการที่พนักงานต้องปฏิบัติ
ตามเงื่อนไขการจ้างงาน อยู่แล้ว
ถือเป็นกฎระเบียบที่พนักงานต้องปฏิบัติ
..
แต่ ทุกองค์กร ก็อยากให้การมาทำงานของพนักงาน
มีผลกับการจ่ายผลตอบแทน
แต่จะเอาไปหักจากเงินเดือนเดิม ก็อาจดูไม่เหมาะสม
ดังนั้น ในทางปฏิบัติ หลายองค์กรก็มีแนวทางดังนี้
- นำไปเป็นหัวข้อในใบประเมินผลงาน
- ไม่รวมในใบประเมินผล แต่นำไปเป็นคะแนนหัก จากคะแนนการประเมินผลงาน 
จะใช้แบบไหน ขึ้นอยู่กับ ข้อสรุปขององค์กรครับ
ไม่มีหลักเกณฑ์ตายตัวครับ
--------------------------------------------
ดังนั้น ขอสรุปง่ายๆแบบนี้นะครับ
1. การประเมินผลงาน มีความเกี่ยวข้องกับเรื่องผลตอบแทนคือ
ใช้เป็นเกณฑ์ พิจารณาการปรับเพิ่มเงินเดือน
และการจ่ายโบนัสประจำปี
2. หัวข้อ KPI ถ้าเป็นขัวข้องานประจำเดิมๆ
ต้องมีตัวเลขเป้าหมายที่เพิ่มขึ้น จากปีที่แล้ว
3. ควรมีหัวข้อที่เป็น งานใหม่ ที่ทำเพิ่มขึ้น
เช่น ทำโครงการใหม่ๆ ในการทำงาน
การพัฒนาระบบงาน การพัฒนาคนในหน่วยงาน
4. ถ้างานประจำที่ตัวเลขเป้าหมายเท่าเดิม
ต้องเป็นหัวข้อที่สำคัญมากๆ เช่น อุบัติเหตุ ฯลฯ
...
เชื่อว่าน่าจะเป็นแนวทางให้กับ ผู้รับผิดชอบ
ในการทำระบบประเมินผลงาน นะครับ
......................................
แล้วคุยกันใหม่ครับ